Nie można jednoznacznie wskazać konkretnych uwarunkowań występowania nałogów. Jest to kwestia indywidualna i zależna od wielu zmiennych. Nikt nie staje się osobą uzależnioną z dnia na dzień. To długotrwały proces, który nierzadko latami pozostaje poza świadomością bliskich. Z pewnością bardziej narażone na popadnięcie w nałóg są dzieci pochodzące z trudnych i patologicznych rodzin, choć i w tym przypadku nie można z góry przesądzić o ich losie. Cechy, które zwykle towarzyszą osobom uzależnionym to przede wszystkim: niskie poczucie własnej wartości, brak wiary w siebie oraz dziedziczne zaburzenia psychiczne.
Kto najczęściej wpada w uzależnienie?
Wśród najważniejszych czynników, o których wspominają specjaliści, jest dzieciństwo. Wczesne lata życie warunkują całe dorosłe życie. Na tym etapie intensywnie rozwija się układ oksytocyny (hormonu miłości), który odpowiedzialny jest za czerpanie przyjemności z kontaktów towarzyskich oraz niski poziom lęku. Im bardziej jest on zaburzony, tym większe ryzyko nałogu.
Na rozwój uzależnienia ogromny wpływ ma genetyka. Chodzi tutaj głównie o produkcję serotoniny i dopaminy, które uwalniane są przez neurony ośrodkowego układu nerwowego. Odpowiadają za pojawianie się stanu euforii, podekscytowania oraz miłych odczuć po zażyciu alkoholu czy narkotyków. Nieprawidłowe mutacje w obrębie tych genów mogą powodować zachowania niebezpieczne, przybierające nałogową formę.
Z czego wynikają skłonności do uzależnień?
Co sprawia, że niektóre osoby uzależniają się szybciej i łatwiej? Okazuje się, że decydujące znaczenie mają niedojrzałość emocjonalna (używki jako ucieczka od problemów) oraz wybrane cechy osobowościowe, a w tym:
- poczucie nudy, obojętności i braku sensu życia,
- skłonności do izolacji społecznej,
- kierowanie się zasadą przyjemności oraz natychmiastowego zaspokajania swoich potrzeb,
- trudności w wypełnianiu powierzonych zadań i obowiązków.
Ryzyko popadnięcia w nałóg zwiększa występowanie zaburzeń psychicznych. Wśród osób uzależnionych najczęściej diagnozuje się depresję, schizofrenię, zespół stresu pourazowego czy zaburzenia lękowe. Warto również wspomnieć, że nadużywanie substancji psychoaktywnych jest obecnie związane z łatwą ich dostępnością.
